กุรบาน หรือ การเชือดสัตว์พลี เพื่ออัลลอฮฺในโอกาสแห่งการเฉลิมฉลองวันเทศกาลอีดิลอัฎฮา อันเป็นวันที่มุสลิมทั่วโลกเฉลิมฉลองแสดงความยินดีแก่มุสลิมจากส่วนต่าง ๆ
ประวัติการเชือดกุรบาน
กุรบาน หรือ การเชือดสัตว์พลี เพื่ออัลลอฮฺในโอกาสแห่งการเฉลิมฉลองวันเทศกาลอีดิลอัฎฮา อันเป็นวันที่มุสลิมทั่วโลกเฉลิมฉลองแสดงความยินดีแก่มุสลิมจากส่วนต่าง ๆ ของโลกได้มีโอกาส ไปประกอบพิธีฮัจญ์ ณ นครมักกะห์ ประเทศซาอุดิอาระเบีย วันทำกุรบานจึงตรงกับวันที่ 10 เดือนซุลฮิจญะฮฺ
ประวัติที่มาของการทำกุรบาน
ตามประวัติศาสตร์อิสลามที่ปรากฎอยู่ในคัมภีร์กุรอาน อัลลอฮฺทรงต้องการ ที่จะทดสอบความศรัทธาของนบีอิบรอฮีม (หรืออับราฮัม) ดังนั้น คืนหนึ่งอัลลอฮฺจึงได้ทรงทำให้นบีอิบรอฮีม ฝันว่าพระองค์ทรงมีบัญชาให้ท่านเชือดอิสมาอีล ลูกชายของท่านเป็นการพลีถวายให้แก่พระองค์ ในวันรุ่งขึ้น นบีอิบรอฮีม จึงได้นำเรื่องนี้ไปเล่าให้อิสมาอีลฟัง อิสมาอีลมิได้ตกใจกลัวต่อคำบอกเล่าดังกล่าวแต่ประการใด ซ้ำยังบอกแกนบีอิบรอฮีมผู้เป็นพ่อว่า "หากเป็นพระประสงค์ของพระเจ้าแล้วก็ขอให้พ่อปฏิบัติตามและ พ่อจะพบว่าฉันเป็นคนหนึ่งในบรรดาผู้อดทน" (กุรอาน 37:102)
ดังนั้น นบีอิบรอฮีมจึงได้นำอิสมาอีลไปยังสถานที่แห่งหนึ่งเพื่อทำตามคำสั่งของอัลลอฮฺ ในระหว่างทาง อิบรอฮีมได้ถูกมารร้ายล่อลวงมิให้ท่านทำตามคำสั่งถึงสามครั้งในที่ต่าง ๆ กัน แต่ท่านก็สามารถที่จะเอาชนะ การล่อลวงของมารร้ายและใช้หินขว้างขับไล่มันไปในที่สุด เมื่อมาถึงสถานที่แห่งหนึ่งซึ่งนบีอิบรอฮีม จะใช้เป็นที่เชือดบุตรและเตรียมจะลงมือเชือด อัลลอฮฺก็ทรงเห็นว่านบีอิบรอฮีมเป็นผู้ศรัทธาที่พร้อมจะ ปฏิบัติตามคำสั่งของพระองค์จริง พระองค์จึงได้มีบัญชาให้นบีอิบรอฮีมเชือดแกะหรือแพะแทน ลูกชายของท่าน การเชือดสัตว์พลีจึงเป็นที่ปฏิบัติอย่างหนึ่งในการประกอบพิธีฮัจญ์ ทั่งนี้เพื่อเป็นการกระตุ้นให้มุสลิมได้รำลึกถึงวีรประวัติแห่งความศรัทธาต่อพระเจ้าและการเสียสละ อันสูงส่งของนบีอิบรอฮีมและนบีอิสมาอีล
หลังจากสมัยนบีอิบรอฮีม การกุรบานได้ผิดไปจากเจตนารมณ์และการปฏิบัติดั้งเดิม กล่าวคือพวกชาวอาหรับ ก่อนหน้าสมัยท่านนบีมุฮัมมัด บางพวกได้เชือดสัตว์พลีของจริงอยู่ แต่เจตนาในการเชือดนั้นเพื่อเป็นการ เซ่นสรวงเทวรูปที่พวกตนเคารพสักการะและเอาเลือดของสัตว์ที่ตนเชือดนั้นสาดไปที่กำแพงก๊ะอฺบ๊ะฮฺ ส่วนเนื้อก็แจกให้คนจนเอาไปกิน มาถึงสมัยของท่านนบีมุฮัมมัด หลังจากที่ได้ยึดนครมักก๊ะฮฺ และทำลายเทวรูปบูชารอบก๊ะอฺบ๊ะฮฺลงจนหมดสิ้น แล้วท่านก็ได้ปฏิรูปการทำฮัจญ์ให้กลับสู่แนวทาง ที่ถูกต้อง การทำกุรบานซึ่งเป็นหนึ่งในข้อปฏิบัติของการทำฮัจญ์ก็ได้ถูกปฏิรูปให้กลับเข้าสู่เจตนาเดิมและวิธีการ ปฏิบัติที่แท้จริงของมัน นั่นคือ การอุทิศให้แก่อัลลอฮฺ
เงื่อนไขของการทำกรุบาน
1) สัตว์พลีที่จะนำมาเชือดนั้นต้องเป็นสัตว์ที่สมบูรณ์และมีลักษณะที่ดี ห้ามมิให้นำสัตว์เจ็บป่วย เป็นโรคหรือสัตว์ที่มีลักษณะพิกลพิการมาทำกุรบาน
2) ก่อนลงมือเชือดสัตว์ ผู้เชือดจะต้องกล่าวนามของอัลลอฮฺว่า "บิสมิลลาฮิ อัลลอฮุอักบัร" (แปลว่า "ด้วยพระนามของอัลลอฮฺผู้ทรงยิ่งใหญ่") ซึ่งเป็นคำที่จะต้องกล่าวก่อนการเชือดสัตว์ทุกครั้ง
3) จะต้องไม่เชือดสัตว์ก่อนการนมาซอีดุลอัฎฮา การเชือดสัตว์ก่อนการนมาซอีดุลอัฎฮา จึงไม่ถือว่าเป็นการทำกุรบานและมีข้อแนะนำว่า การทำกุรบานควรจะทำทันที่หลังจากที่นมาซอีดุลอัฎฮา เสร็จทั้งนี้เพื่อที่จะได้นำเนื้อสัตว์มาทำอาหารเช้า
4) สัตว์ที่จะนำมาทำกุรบานอาจเป็นแพะ แกะ วัว หรืออูฐตัวผู้หรือตัวเมียก็ได้ แต่ห้ามนำสัตว์ตัวเมียที่ทั้งท้อง หรือเพิ่งคลอดลูกมาทำกุรบาน อายุของสัตว์ที่มาทำกุรบาน ถ้าเป็นแกะต้องอายุเกิน 6 เดือน แพะต้องมีอายุ 1 ปี วัวต้องมีอายุ 2 ปี ขึ้นไปและอูฐต้องมีอายุ 5 ปีขึ้นไป
5) มุสลิมสามารถเข้าหุ้นกัน 7 คนในการทำกุรบานวัวหรืออูฐหนึ่งตัว ส่วนแพะหรือแกะนั้นทำกุรบานได้ 1 ตัวต่อ 1 คน
6) เนื้อของสัตว์กุรบานจะถูกแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ส่วนหนึ่งให้นำไปแจกจ่ายแก่คนยากจน ส่วนที่สองให้นำไปแจกจ่ายแกฐาติพี่น้องและเพื่อน ๆ และส่วนที่สามจะเก็บเอาไว้กินในครอบครัวของตัวเอง ก็ได้ ห้ามนำเนื้อ หนัง กระดูกและเขาของสัตว์ไปขาย แต่ให้นำไปบริจาคเป็นทานให้หมด
7) มีข้อแนะนำหรือแบบอย่างจากท่านนบีมุฮัมมัดว่าคนที่จะเชือดสัตว์กุรบานด้วยตัวเองนั้น ไม่ควรโกนหนวดเคราหรือตัดผมหรือตัดเล็บก่อนลงมือเชือดสัตว์ในวันอีดุลอัฎฮา
การเชือดสัตว์กุรบานสามารถกระทำต่อจากวันอีดุลอัฎฮาได้ถึงสามวัน คือวันที่ 11, 12, 13 ของเดือนซุลฮิจญะฮฺ ซึ่งวันทั้งสามนี้เรียกว่าวัน "ตัชรีก"
คำว่า "กุรบาน" นี้มีปรากฎอยู่แม้แต่ในคัมภีร์ไบเบิลพันธสัญญาใหม่ในคำว่า "โกระบาน" ซึ่งแปลว่า "ของถวายแด่พระเจ้า" (ดูมาระโก 7:11)
เขียนโดย H.samae
