ยุคทองของศาสนาอิสลามในด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และวัฒนธรรมทางปัญญา กินเวลาราว 500 ปี ตั้งแต่ศตวรรษที่ 9 จนถึงศตวรรษที่ 14
ภูมิปัญญาอิสลามกับความก้าวหน้าของอารยธรรมมนุษย์
ยุคทองของศาสนาอิสลามในด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และวัฒนธรรมทางปัญญากินเวลาราว 500 ปี ตั้งแต่ศตวรรษที่ 9 จนถึงศตวรรษที่ 14 ความสำเร็จของชาวมุสลิมในด้านเหล่านี้ ส่งอิทธิพลอย่างมากต่อยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา ของยุโรปในศตวรรษที่ 15 และ 16 รวมถึงการกำเนิดของ วิธีการทางวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ ในศตวรรษที่ 17
เบอร์ทรานด์ รัสเซลล์ นักปรัชญาชื่อดังชาวอังกฤษ อ้างได้อย่างถูกต้องว่าชาวมุสลิม "เป็นผู้ริเริ่มวิธีการเชิงประจักษ์" ในการศึกษาธรรมชาติ และปลูกฝังวิธีการนี้กันอย่างแพร่หลายเมื่อพวกเขายังเป็นผู้นำของโลกที่เจริญแล้ว
วิธีการทางวิทยาศาสตร์ ที่ได้รับการพัฒนาในวิทยาศาสตร์ตะวันตกสมัยใหม่ แท้จริงแล้วถูกคิดค้นโดยชาวมุสลิม และนำไปใช้เป็นครั้งแรกในระดับมหัพภาค นักวิทยาศาสตร์ชาวมุสลิมในสมัยนั้น ไม่เพียงแต่เป็นชาวอาหรับเท่านั้น แต่ยังเป็นคนจาก กลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆ เช่น ชาวเปอร์เซีย อินเดียตะวันออก และชาวจีน อีกด้วย
หลายสิบปีที่ผ่านมา นักวิชาการด้านตะวันออกชาวอิตาลี อเลสซานโดร บาวซานี พยายามตอกย้ำประเด็นที่ว่า “อิสลามเป็นส่วนสำคัญของวัฒนธรรมทางปัญญาตะวันตก” แต่เขากลับเป็นเพียง หนึ่งในเสียงของชาวตะวันตกไม่กี่เสียง ที่ตระหนักถึงบทบาททางประวัติศาสตร์ของศาสนาอิสลาม ในอารยธรรมยุโรป ในขณะนั้น
ปัจจุบันนี้ มีเพียงไม่กี่คนที่รู้ว่า ผลงานทางการแพทย์ที่ดีที่สุดของ อิบนุ ซีนา ซึ่งก็คือ القانون في الطب (The Canon of Medicine) ถูกใช้เป็นคู่มือการสอน ในมหาวิทยาลัยตะวันตกมาหลายศตวรรษ และเป็นตำราวิทยาศาสตร์ ที่พิมพ์บ่อยที่สุดเล่มหนึ่ง ในยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา เมื่อนักบุญโทมัส อไควนัส นักเทววิทยาชื่อดังในศตวรรษที่ 13 ต้องการสร้างปรัชญาเทววิทยาแบบใช้เหตุผลแบบใหม่ เขาจึงศึกษาหนังสือของอริสโตเติลฉบับภาษาอาหรับ ที่ดัดแปลงมาจากตำราของศาสนาอิสลาม
"อไควนัส ได้ตระหนักว่าอริสโตเติล ได้พบบ้านใหม่ในศาสนาอิสลามแล้ว ดังนั้น เขาจึงต้องการค้นหาบ้านใหม่ ในศาสนาคริสต์ให้ได้"
เมื่อพิจารณาจาก ข้อเท็จจริงที่ว่า ในปัจจุบันนี้ ผู้คนบางส่วนเชื่อว่าจะมี “การปะทะกันของอารยธรรม” ในอนาคตอันใกล้นี้ และความไม่ลงรอยที่ฝังรากลึก ระหว่างอิสลามกับโลกตะวันตก ก็ควรระลึกเอาไว้ว่า อารยธรรมทั้งสองของมนุษย์เรา มีมรดกทางปัญญาอันล้ำค่าร่วมกัน โลกตะวันตกมีความภาคภูมิใจอย่างยิ่ง ในวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ ซึ่งถือเป็นความสำเร็จอันยิ่งใหญ่ที่สุด ประการหนึ่งของปัญญาชน และเป็นความสำเร็จที่ไม่มีใครควรปฏิเสธหรือดูถูก
"วิทยาศาสตร์สมัยใหม่ ไม่สามารถพัฒนาได้ หากไม่มียุคฟื้นฟูศิลปวิทยา แต่ถ้า ไม่มีวิทยาศาสตร์และปรัชญาอิสลามให้ยึดถือ ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา ก็คงไม่มีในหน้าประวัติศาสตร์ !!!"
บทความที่น่าสนใจ
